กลิ่นลิ้นจี่

ลิ้นจี่เป็นผลไม้ที่มีการปลูกกันมากในสาธารณรัฐประชาชนจีน และขยายพื้นที่เพาะปลูกลงมาแถบประเทศเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นผลไม้ที่ได้รับความนิยมอย่างยิ่งในตลาดโลก เนื่องจากมีสีสวย กลิ่นเอร็ดอร่อย ลิ้นจี่จะมีปริมาณน้ำตาลสูงถึง 20 เปอร์เซ็นต์รวมทั้งอุดมไปด้วยสารอาหารต่างๆ เช่น วิตามิน และเกลือแร่

 

การรับประทานลิ้นจี่เชื่อกันว่า เป็นการบำรุงสมองและมีผลดีต่อร่างกาย รวมทั้งกระเพาะอาหารและตับอ่อน และยังสามารถทำให้การหายใจคล่องด้วย กลิ่นของลิ้นจี่นั้นสามารถแบ่งความรู้สึกรับกลิ่นได้ 2 ส่วนคือ กลิ่นหอมของดอกกุหลาบที่มีความหวานปนอยู่ด้วย รวมทั้งกลิ่นของคาราเมลหวาน นอกจากนี้ยังมีส่วนของกลิ่นพฤกษา กลิ่นผลไม้ และกลิ่นเหมือนข้าวโพดคั่วอีกด้วย

 

Johnston และคณะได้ทำการวิจัย และรายงานลงใน Journal of Agricultural and Food Chemistry ฉบับที่ 28 ปี 1980 ที่สามารถแบ่งแยกสารหอมระเหยในลิ้นจี่ ดังนี้

สารประกอบไฮโดรคาร์บอน ประกอบด้วย

Hexadecane Eisocane
Docosane Myrcene
a-Terpinene g-Terpinene
Limonene Zingiberene
a-Pinene b-pinene
Camphene Sabinene
Zingiberene 4-Isopropyl-1-methyl benzene

 

สารประกอบแอลกอฮอล์

2-Methylbut-2-en-1-ol 1-Hexanol
1-Hepten-3-ol 1-Octen-3-ol
Citronellol Geraniol
Nerol Linalool
2-phenylethanol Menthol
a-Terpineol Terpineol-4
Fenchyl alcohol

 

สารประกอบคาร์บอนีลล์ และอัลดีไฮส์

  • Geranial
  • Neral
  • Benzaldehyde
  • Cinnamaldehyde

สารประกอบ คาร์บอนีลล์ และคีโตน

  • 3-Hydroxybutan-2-one
  • Thujone

สารประกอบเอสเทอร์

  • Phenethyl formate
  • Isoamyl acetate
  • Phenethyl acetate
  • Cinnamyl acetate
  • Ethyl tetradecanoate
  • Benzyl-3-oxobutanoate

สารประกอบซัลเฟอร์

  • Benzothiazole

สารประกอบอีเทอร์

  • Methyl phenyethyl ether
  • 1,2-Dimethoxy-1-phenylethane

สารประกอบอื่นๆ

  • Methyl phenyethyl ether
  • 1,2-Dimethoxy-1-phenylethane

สารประกอบฟูแรน (Furans)

  • Cis-5-(2-Hydroxyisopropyl)-2-methyl-2-vinyl tetrahydrofuran

การรับกลิ่นและรสของลิ้นจี่จะมีกลิ่น top note ผสมผสานกันระหว่าง ซูโครส, กลิ่นผลไม้และกลิ่นคาราเมลหวานและมี body note เป็นกลิ่นผลไม้, กลิ่นพฤกษา และกลิ่นสัมผัสสุดท้ายเป็นกลิ่นคล้ายกับกลิ่นของยางไม้หอม และเครื่องยาสมุนไพรแต่เป็นกลิ่นลึกๆ

เพราะโครงสร้างขององค์ประกอบของกลิ่นลิ้นจี่ที่ให้กลิ่นหวานของซูโครสหรือกลิ่นคาราเมลหวานมาจาก Dimethyl sulfide, Ethyl moltol และ phenethyl formate เป็น top note ส่วน body note จะเป็นกลิ่นผลไม้, กลิ่นพฤกษา หรือกลิ่นกุหลาบ จะใช้ Linalool, Citronellol และเอสเทอร์ของมัน, น้ำมันกุหลาบ, Geraniol และเอสเทอร์, Nerol และเอสเทอร์, 2-Phenethanol และ เอสเทอร์ของมัน, น้ำมัน lemon, รวมทั้ง Carveol esters, Cinnamyl esters และ Terpincol แต่สำหรับกลิ่นคล้ายกับข้าวโพดคั่วหรือกลิ่นคล้ายนม จะเป็นส่วนของ 2-Acetyl pyrazine และ 3-Hydroxybutan-2-one

หมายเหตุ มีการแบ่งคุณลักษณะของกลิ่นออกเป็น 3 ประเภท กลิ่นแรกที่เข้ามาสัมผัสจมูกเป็นกลิ่นที่รุนแรง เรียกว่า “Top note” หากดมต่อไปกลิ่นจะอ่อนลง และสัมผัสกับกลิ่นอันแท้จริงของสารหอมตัวนั้นเรียกว่า “Body note” ส่วนกลิ่นสุดท้ายที่ได้รับ หรือกลิ่นหลังจากหมดสารระเหยแล้วเรียกว่า “Under note”