ลิ้นจี่เป็นผลไม้ที่มีการปลูกกันมากในสาธารณรัฐประชาชนจีน และขยายพื้นที่เพาะปลูกลงมาแถบประเทศเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นผลไม้ที่ได้รับความนิยมอย่างยิ่งในตลาดโลก เนื่องจากมีสีสวย กลิ่นเอร็ดอร่อย ลิ้นจี่จะมีปริมาณน้ำตาลสูงถึง 20 เปอร์เซ็นต์รวมทั้งอุดมไปด้วยสารอาหารต่างๆ เช่น วิตามิน และเกลือแร่
การรับประทานลิ้นจี่เชื่อกันว่า เป็นการบำรุงสมองและมีผลดีต่อร่างกาย รวมทั้งกระเพาะอาหารและตับอ่อน และยังสามารถทำให้การหายใจคล่องด้วย กลิ่นของลิ้นจี่นั้นสามารถแบ่งความรู้สึกรับกลิ่นได้ 2 ส่วนคือ กลิ่นหอมของดอกกุหลาบที่มีความหวานปนอยู่ด้วย รวมทั้งกลิ่นของคาราเมลหวาน นอกจากนี้ยังมีส่วนของกลิ่นพฤกษา กลิ่นผลไม้ และกลิ่นเหมือนข้าวโพดคั่วอีกด้วย
Johnston และคณะได้ทำการวิจัย และรายงานลงใน Journal of Agricultural and Food Chemistry ฉบับที่ 28 ปี 1980 ที่สามารถแบ่งแยกสารหอมระเหยในลิ้นจี่ ดังนี้
สารประกอบไฮโดรคาร์บอน ประกอบด้วย
Hexadecane | Eisocane |
Docosane | Myrcene |
a-Terpinene | g-Terpinene |
Limonene | Zingiberene |
a-Pinene | b-pinene |
Camphene | Sabinene |
Zingiberene | 4-Isopropyl-1-methyl benzene |
สารประกอบแอลกอฮอล์
2-Methylbut-2-en-1-ol | 1-Hexanol |
1-Hepten-3-ol | 1-Octen-3-ol |
Citronellol | Geraniol |
Nerol | Linalool |
2-phenylethanol | Menthol |
a-Terpineol | Terpineol-4 |
Fenchyl alcohol |
สารประกอบคาร์บอนีลล์ และอัลดีไฮส์
- Geranial
- Neral
- Benzaldehyde
- Cinnamaldehyde
สารประกอบ คาร์บอนีลล์ และคีโตน
- 3-Hydroxybutan-2-one
- Thujone
สารประกอบเอสเทอร์
- Phenethyl formate
- Isoamyl acetate
- Phenethyl acetate
- Cinnamyl acetate
- Ethyl tetradecanoate
- Benzyl-3-oxobutanoate
สารประกอบซัลเฟอร์
- Benzothiazole
สารประกอบอีเทอร์
- Methyl phenyethyl ether
- 1,2-Dimethoxy-1-phenylethane
สารประกอบอื่นๆ
- Methyl phenyethyl ether
- 1,2-Dimethoxy-1-phenylethane
สารประกอบฟูแรน (Furans)
- Cis-5-(2-Hydroxyisopropyl)-2-methyl-2-vinyl tetrahydrofuran
การรับกลิ่นและรสของลิ้นจี่จะมีกลิ่น top note ผสมผสานกันระหว่าง ซูโครส, กลิ่นผลไม้และกลิ่นคาราเมลหวานและมี body note เป็นกลิ่นผลไม้, กลิ่นพฤกษา และกลิ่นสัมผัสสุดท้ายเป็นกลิ่นคล้ายกับกลิ่นของยางไม้หอม และเครื่องยาสมุนไพรแต่เป็นกลิ่นลึกๆ
เพราะโครงสร้างขององค์ประกอบของกลิ่นลิ้นจี่ที่ให้กลิ่นหวานของซูโครสหรือกลิ่นคาราเมลหวานมาจาก Dimethyl sulfide, Ethyl moltol และ phenethyl formate เป็น top note ส่วน body note จะเป็นกลิ่นผลไม้, กลิ่นพฤกษา หรือกลิ่นกุหลาบ จะใช้ Linalool, Citronellol และเอสเทอร์ของมัน, น้ำมันกุหลาบ, Geraniol และเอสเทอร์, Nerol และเอสเทอร์, 2-Phenethanol และ เอสเทอร์ของมัน, น้ำมัน lemon, รวมทั้ง Carveol esters, Cinnamyl esters และ Terpincol แต่สำหรับกลิ่นคล้ายกับข้าวโพดคั่วหรือกลิ่นคล้ายนม จะเป็นส่วนของ 2-Acetyl pyrazine และ 3-Hydroxybutan-2-one
หมายเหตุ มีการแบ่งคุณลักษณะของกลิ่นออกเป็น 3 ประเภท กลิ่นแรกที่เข้ามาสัมผัสจมูกเป็นกลิ่นที่รุนแรง เรียกว่า “Top note” หากดมต่อไปกลิ่นจะอ่อนลง และสัมผัสกับกลิ่นอันแท้จริงของสารหอมตัวนั้นเรียกว่า “Body note” ส่วนกลิ่นสุดท้ายที่ได้รับ หรือกลิ่นหลังจากหมดสารระเหยแล้วเรียกว่า “Under note”